Het combineren van carrière en gezin niet eenvoudig. Werkende moeders kunnen er met deze strategieën het beste van maken.
Beroepscommissaris Margot Scheltema in NRC Handelsblad: ‘De term work-life balance
moet zijn verzonnen door een man. Een vrouw maakt dit onderscheid niet.
Tussen de vergaderingen door worden de boodschappen besteld, via
internet. In de pauze fietst ze langs school voor een gesprekje met een
leraar. 's Avonds is ze het liefst op tijd thuis, maar om acht uur gaat
de pc aan. Het loopt volstrekt door elkaar.' Laten we het jongleren
noemen.
Wie dacht dat alles inmiddels gezegd is over de hoge kunst van het combineren van een loopbaan met een fijn gezinsleven (en seks, en sporten, en het bijhouden van gekoesterde oude vriendschappen) vergist zich. Ja, de maatschappij kan meer vrouwen gebruiken in de top van directies en andere leidende posities. Maar daar staat tegenover dat driekwart van de Nederlandse vrouwen in deeltijd werkt, en dat niet anders zou willen.
Hoewel er klaarblijkelijk weinig is veranderd in die status quo, heeft het debat een flinke zwengel gekregen dankzij een essay van Anne Marie Slaughter in het zomernummer van The Atlantic. Deze Amerikaanse hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit van Princeton analyseert een aantal ‘halve waarheden' over vrouw en carrière. Zoals de aanmoediging van oldskool feministen: ‘Het is wel mogelijk, als je maar hard genoeg je best doet.' (Ja, als je een supervrouw bent.) Of: ‘Het is wel mogelijk, als je maar de juiste persoon trouwt.' (Lees: iemand die er geen moeite mee heeft om huisman te zijn.) Overigens half waar. ‘Want', zegt Slaughter, ‘veel vrouwen vinden het simpelweg niet zo makkelijk als mannen om weg te zijn van hun kinderen.' En zo gaat ze verder met het ontleden van halve waarheden: ‘Het is wel mogelijk - als je het maar in de juiste volgorde doet. De waarheid is dat geen enkele volgorde ideaal is, of je nou vroeg of later in je loopbaan moeder wordt.'
‘We willen alles hebben, maar botsen tegen de grenzen aan van wat mogelijk is - dat is echt een thema onder topbestuurders', zegt Suzanne de Janasz, hoogleraar leiderschap en organisatieontwikkeling aan de Zwitserse business school IMD. ‘Niet alleen onder vrouwen. We willen het allemaal, maar we zijn onze eigen vijand.' De Amerikaanse De Janasz geeft les aan topmanagers uit de hele wereld, mannen en vrouwen. Ze merkt dat er een grote behoefte is aan antwoorden op de vraag hoe je het ‘jongleren' onder de knie krijgt.
Hoe kun je beter jongleren, hoe vind je die balans? ‘Je moet je eigen
manier van jongleren leren', zegt De Janasz. ‘Het gaat om een manier
van balanceren tussen werk en gezin die bij je past en die je over een
langere periode kunt volhouden.' Volgens De Janasz zijn er zes
strategieën om de kwestie werk-én-familie in balans te krijgen:
jongleren, afwisselen, uitbesteden, bundelen, techflexing,
simplificeren. Wat de beste strategie is? ‘Dat hangt af van wat je zelf
belangrijk vindt.'
Topmanagers zijn bijvoorbeeld eerder geneigd te jongleren - wat uitputtend is - of uit te besteden, dan hun leven te simplificeren. ‘Dat laatste houdt in dat je dingen wegdoet. Dan zeg je: ik hoef geen luxe huis, grote auto, veel vakanties. In ruil daarvoor breng ik meer tijd door met de mensen van wie ik houd.'
Een keuze voor een bepaalde strategie spreek je met je partner af: wie doet wat en wanneer? ‘Let op', zegt De Janasz, ‘dat is niet een eenmalige evaluatie die je in je gezin en met je partner doet. Als het goed is, maak je meerder malen de balans op, om de zoveel jaar: ga ik nu een paar jaar harder werken, of jij, en wanneer is er ruimte voor kinderen?' Welke strategie het best is, hangt onder meer af van de specifieke fase in je carrière. ‘In het begin heb je geen geld om alles te uit te besteden, later misschien wel.'
Eén van de effectieve strategieën in een economische crisis, zoals
nu, is vereenvoudigen. ‘Je kunt jezelf afvragen; heb ik dit echt nodig?
Kan ik leven van 80 procent van mijn inkomen? Het kan de moeite waard
zijn om eens je kosten scherp te heroverwegen en je af te vragen welke
prijs te betaalt.'
En soms moet je iets tijdelijk opgeven, omdat het belangrijk is. De Janasz geeft als voorbeeld de keuzes die ze zelf maakte nadat bij haar vader longkanker werd geconstateerd. ‘In de tweeënhalf jaar tussen de diagnose en zijn overlijden heb ik voor hem gezorgd. Ik besloot dat ik er voor hem wilde zijn, ook al woonde hij 1.500 kilometer verder. Ik mocht geen verlof opnemen. Daar was ik behoorlijk boos over, maar kon me niet veroorloven mijn baan op te geven. Iets moest buigen.'
Dat ‘tijdelijk' is, tot slot, misschien wel de voornaamste tip. ‘Denk goed na en neem liever geen ontslag om voor je kinderen of je ouders te zorgen', benadrukt De Janasz. ‘Hou voet aan de grond. Wanneer je er twee, drie, vier jaar uit gaat, heeft dat een significant effect op je carrièrepad.' Dit geldt voor iedereen, maar in de meeste gevallen is het de vrouw die de time-out neemt. ‘Als je helemaal vertrekt, ontstaat er een kloof, en die haal je nooit meer in.'
Alle ballen in de lucht houden.
Let op: slaapgebrek, irritaties thuis en op het werk, gevoel van onmacht,
depressie, overspannenheid, burn-out
Afwisselen
Afwisselend gefocust zijn op carrière en perioden van niet-werken (bijvoorbeeld een sabbatical) om opnieuw energie op te doen.
Let op: financiële planning, flinke spaarpot, netwerken, bijscholing van vaardigheden. Vereist flexibel karakter en gezin
Uitbesteden
Toewijding aan loopbaan en activiteiten die je voorkeur hebben. Uitbesteding van koken, boodschappen doen, bijles geven, plannen van vakantie, et cetera.
Let op: ruim voldoende geld of brede kring van bereidwillige familie/vrienden, minder geschikt voor perfectionist (noodzaak dingen uit
handen te geven)
Bundelen
Activiteiten combineren, bespaart tijd en soms ook geld. Voorbeeld: naar de sportschool samen met goede vriendin om bij te praten.
Let op: secuur afstemmen van zakelijke en persoonlijke afspraken, risico van multitasken (wat niet werkt) in plaats van multipurposen, plannen en structuur kan de spontaniteit belemmeren
Techflexing
Digitale techniek (onder meer smartphone en tablet) maakt online werken mogelijk, bespaart (reis)tijd.
Let op: 24/7 bereikbaar; onduidelijke afbakening van werkdag, gemis aan sociale interactie
Simplificeren
Geen snelle carrière, meer rust, meer familie, waardering van kleine dingen in het leven.
Let op: vereist wilskracht en steun van omgeving, noodzaak tot herdefiniëring van succes, eentonigheid
Bron: workshop ‘Beyond Juggling: Achieving a Sustainable Work-Life Balance' door Suzanne de Janasz, IMD
Werk en privé: is alles al gezegd?
Meestal gaat dat jongleren best goed. Eens in de zoveel tijd kukelt er iets uit onze handen (een niet geschreven proefschrift, een verbroken relatie, een vergeten tienminutengesprek op school, kinderen met ongekamde haren en zonder tafelmanieren). Maar we weten dat het hooghouden van alle ballen, vergeef het cliché, offers vergt. Ongeveer iedere werkende vrouw weet dat een drukke baan en een gezin met kinderen problemen met zich meebrengt. Toch?Wie dacht dat alles inmiddels gezegd is over de hoge kunst van het combineren van een loopbaan met een fijn gezinsleven (en seks, en sporten, en het bijhouden van gekoesterde oude vriendschappen) vergist zich. Ja, de maatschappij kan meer vrouwen gebruiken in de top van directies en andere leidende posities. Maar daar staat tegenover dat driekwart van de Nederlandse vrouwen in deeltijd werkt, en dat niet anders zou willen.
Hoewel er klaarblijkelijk weinig is veranderd in die status quo, heeft het debat een flinke zwengel gekregen dankzij een essay van Anne Marie Slaughter in het zomernummer van The Atlantic. Deze Amerikaanse hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit van Princeton analyseert een aantal ‘halve waarheden' over vrouw en carrière. Zoals de aanmoediging van oldskool feministen: ‘Het is wel mogelijk, als je maar hard genoeg je best doet.' (Ja, als je een supervrouw bent.) Of: ‘Het is wel mogelijk, als je maar de juiste persoon trouwt.' (Lees: iemand die er geen moeite mee heeft om huisman te zijn.) Overigens half waar. ‘Want', zegt Slaughter, ‘veel vrouwen vinden het simpelweg niet zo makkelijk als mannen om weg te zijn van hun kinderen.' En zo gaat ze verder met het ontleden van halve waarheden: ‘Het is wel mogelijk - als je het maar in de juiste volgorde doet. De waarheid is dat geen enkele volgorde ideaal is, of je nou vroeg of later in je loopbaan moeder wordt.'
Carrière voor mannen én vrouwen
Mannen kunnen het trouwens ook niet allemáál hebben, krijgt Slaughter te horen in de massale reacties op haar essay. Kan wel wezen, reageert Slaughter. Maar feit is dat het vooral vrouwen zijn die massaal uitvallen op het moment dat er gas wordt gegeven bij het carrière maken. Zij wil dan ook dat vrouwen ‘meer en betere' keuzes en mogelijkheden krijgen, zodat ze uiteindelijk in de dezelfde aantallen als mannen vertegenwoordigd zullen zijn in topposities. Ze pleit voor een andere indeling van het carrièreverloop. Met meer mogelijkheden thuis te werken, met een loopbaan die niet steil stijgt, maar waarin ruimte is om af en toe halt te houden op ‘plateaus'. Het moet voor vrouwen én mannen mogelijk zijn, vindt ze, om zowel een gezin te hebben (wanneer en hoe je het ook wilt) als een mooie loopbaan.‘We willen alles hebben, maar botsen tegen de grenzen aan van wat mogelijk is - dat is echt een thema onder topbestuurders', zegt Suzanne de Janasz, hoogleraar leiderschap en organisatieontwikkeling aan de Zwitserse business school IMD. ‘Niet alleen onder vrouwen. We willen het allemaal, maar we zijn onze eigen vijand.' De Amerikaanse De Janasz geeft les aan topmanagers uit de hele wereld, mannen en vrouwen. Ze merkt dat er een grote behoefte is aan antwoorden op de vraag hoe je het ‘jongleren' onder de knie krijgt.
Werk en kinderen
Topmanagers zijn bijvoorbeeld eerder geneigd te jongleren - wat uitputtend is - of uit te besteden, dan hun leven te simplificeren. ‘Dat laatste houdt in dat je dingen wegdoet. Dan zeg je: ik hoef geen luxe huis, grote auto, veel vakanties. In ruil daarvoor breng ik meer tijd door met de mensen van wie ik houd.'
Een keuze voor een bepaalde strategie spreek je met je partner af: wie doet wat en wanneer? ‘Let op', zegt De Janasz, ‘dat is niet een eenmalige evaluatie die je in je gezin en met je partner doet. Als het goed is, maak je meerder malen de balans op, om de zoveel jaar: ga ik nu een paar jaar harder werken, of jij, en wanneer is er ruimte voor kinderen?' Welke strategie het best is, hangt onder meer af van de specifieke fase in je carrière. ‘In het begin heb je geen geld om alles te uit te besteden, later misschien wel.'
Geen ontslag nemen
En soms moet je iets tijdelijk opgeven, omdat het belangrijk is. De Janasz geeft als voorbeeld de keuzes die ze zelf maakte nadat bij haar vader longkanker werd geconstateerd. ‘In de tweeënhalf jaar tussen de diagnose en zijn overlijden heb ik voor hem gezorgd. Ik besloot dat ik er voor hem wilde zijn, ook al woonde hij 1.500 kilometer verder. Ik mocht geen verlof opnemen. Daar was ik behoorlijk boos over, maar kon me niet veroorloven mijn baan op te geven. Iets moest buigen.'
Dat ‘tijdelijk' is, tot slot, misschien wel de voornaamste tip. ‘Denk goed na en neem liever geen ontslag om voor je kinderen of je ouders te zorgen', benadrukt De Janasz. ‘Hou voet aan de grond. Wanneer je er twee, drie, vier jaar uit gaat, heeft dat een significant effect op je carrièrepad.' Dit geldt voor iedereen, maar in de meeste gevallen is het de vrouw die de time-out neemt. ‘Als je helemaal vertrekt, ontstaat er een kloof, en die haal je nooit meer in.'
6 strategieën om werk en privé te combineren
JonglerenAlle ballen in de lucht houden.
Let op: slaapgebrek, irritaties thuis en op het werk, gevoel van onmacht,
depressie, overspannenheid, burn-out
Afwisselen
Afwisselend gefocust zijn op carrière en perioden van niet-werken (bijvoorbeeld een sabbatical) om opnieuw energie op te doen.
Let op: financiële planning, flinke spaarpot, netwerken, bijscholing van vaardigheden. Vereist flexibel karakter en gezin
Uitbesteden
Toewijding aan loopbaan en activiteiten die je voorkeur hebben. Uitbesteding van koken, boodschappen doen, bijles geven, plannen van vakantie, et cetera.
Let op: ruim voldoende geld of brede kring van bereidwillige familie/vrienden, minder geschikt voor perfectionist (noodzaak dingen uit
handen te geven)
Bundelen
Activiteiten combineren, bespaart tijd en soms ook geld. Voorbeeld: naar de sportschool samen met goede vriendin om bij te praten.
Let op: secuur afstemmen van zakelijke en persoonlijke afspraken, risico van multitasken (wat niet werkt) in plaats van multipurposen, plannen en structuur kan de spontaniteit belemmeren
Techflexing
Digitale techniek (onder meer smartphone en tablet) maakt online werken mogelijk, bespaart (reis)tijd.
Let op: 24/7 bereikbaar; onduidelijke afbakening van werkdag, gemis aan sociale interactie
Simplificeren
Geen snelle carrière, meer rust, meer familie, waardering van kleine dingen in het leven.
Let op: vereist wilskracht en steun van omgeving, noodzaak tot herdefiniëring van succes, eentonigheid
Bron: workshop ‘Beyond Juggling: Achieving a Sustainable Work-Life Balance' door Suzanne de Janasz, IMD
Geen opmerkingen:
Een reactie posten